Gmina Ożarowice

KRÓTKI RYS HISTORYCZNY

Według opinii językoznawcy, Kazimierza Rymuta, nazwa naszej wioski ma charakter familijny (pochodzi od nazwy osady Osa) lub topograficzny (związany z rzeźbą terenu). Najpierw osada nazywała się Osy, jednak cechą charakterystyczną dialektów małopolskich jest podwojenie spółgłoski
s między samogłoskami. Obecna nazwa naszego sołectwa powstała zatem
w XIX wieku za sprawą tego procesu fonetycznego .
Autorzy Planu Odnowy Miejscowości Ossy podają, że początki wioski przypadają na przełom XVII i XVIII wieku. Miejscowość nie rozwijała się jednakże z uwagi na trudne warunki naturalne: zalesienie i podmokłość terenu, słabe, piaszczyste gleby, co z kolei kolidowało z rozwojem rolnictwa. Fakt istnienia miejscowości Ossy został odzwierciedlony w dokumentach z XIX wieku. Najstarszy z nich pochodzi z 1804 roku; jest to tzw. „pieczęć metalowa” opisana „Pieczęć wsi Ossy – 1804 r.”. Według dokumentów spisowych Królestwa Polskiego, Ossy występują jako osada o zwartej zabudowie, która w 1827 roku liczyła 16 domów i 127 mieszkańców. Do marca 1864 roku Ossy były nierozerwalnie związane z Tąpkowicami. Odrębność nadał im dekret carski z 2 marca 1864 roku – wieś Ossy wówczas zyskała status samodzielnej miejscowości . Od 1918 roku nasza miejscowość należała do powiatu będzińskiego i województwa kieleckiego. Ustawa z 25 września 1954 roku wprowadziła gromady jako jednostki podziału administracyjnego. 1 stycznia 1955 roku gminę zbiorową w Tąpkowicach podzielono na cztery gromady (Ożarowice, Tąpkowice, Sączów, Siemonia). Ossy – razem z Tąpkowicami i Niezdarą należały do gromady Tąpkowice. W 1957 roku gromady Ożarowice i Tąpkowice przyłączono do powiatu tarnogórskiego. Ustawa z 25 listopada 1972 roku znosiła dotychczasowy podział administracyjny. 1 stycznia 1973 roku to gminy stały się podstawowymi jednostkami podziału administracyjno – gospodarczego – wówczas Ossy były jedną z sześciu miejscowości należących do gminy Tąpkowice z siedzibą w Ożarowicach (Celiny wyłączono z gminy Bobrowniki i włączono do naszej 1 stycznia 1974 roku). 1 stycznia 1997 roku dokonano zmiany nazwy naszej gminy na: gmina Ożarowice . Obecnie Ossy są jednym z najmniejszych sołectw gminy Ożarowice, leżą w jej południowej części, zamieszkuje je 430 osób.

Opracowano na podstawie:
K. Rymut: Nazwy wsi i miast dawnego księstwa siewierskiego. W: Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia i materiały z dziejów Siewierza i księstwa siewierskiego. Red. F. Kiryk. Katowice 1994, s. 47-73.
Plan Odnowy Miejscowości Ossy, s. 7.
A. Zielińska: Niezdara. Miejscowość pogranicza – życie i dorobek kulturowy. Katowice 2012, s. 9.

To zaledwie krótki rys historyczny. Polecamy lekturę książki poświęconej naszej miejscowości i organizacjom w niej działającym, którą napisał Pan Jacek Malikowski: „Z dala od uczęszczanej szosy. Strażacy z Oss”. W publikacji można znaleźć wiele interesujących informacji dotyczących przeszłości naszego sołectwa.

Więcej informacji dot. sołectwa OSSY na stronie www.ossy.npx.pl